بنا بر گزارش دومين كتاب مجموعه دوازده جلدى «راز عمر خيام» (به زبان انگليسى) با عنوان «هزاره خیامی» تولد عمر خيام در ٢٠ خرداد ٤٠٠ هجرى شمسى برابر با ١٠ ژوئن ١٠٢١ ميلادى گريگورى يا ١٩ صفر سال ٤١٢ هجرى قمرى هنگام طلوع آفتاب نيشابور رخ داد. همچنين، دايره ى وجود وى در پايان ١٠٢ سالگى وى در آستانه روز تولدش ٢٠ خرداد ٥٠٢ هجرى شمسى (برابر با ١٠ ژوئن ١١٢٣ ميلادى گريگورى) يعنى در ٦ ربيع الثانى سال ٥١٧ هجرى قمرى بسته شد. فاصله زمانى هزاره تولد عمر خيام از ٢٠ خرداد ١٤٠٠ تا نهمین سده ى درگذشت وى در ٢٠ خرداد ١٤٠٢ امكان دو سال بزرگداشت سزاوار او را براى ايران و جهان فراهم مى آورد.
[To read this post in English, please visit here] [To read two other related posts visit here and here]
“… تنها و تنها يك زمان بین سالهای ١٠١٨ و ١٠٥٥ میلادی وجود داشت که به طور قطعی تمام الزامات طالع گزارش شده ى خیام را برآورده می کرد … این تاریخ در تقویم گريگورى ١٠ ژوئن ١٠٢١ میلادی هنگام طلوع آفتاب نیشابور بود، دقيقاً چهار دقيقه هنگام طلوع خورشید از ٤:٤٣:٥٦ تا ٤:٤٧:٥٥ سحرگاهان.
“… [بعلاوه ،] نیازی نیست برای تعیین تاریخ دقیق درگذشت عمر خيام ترفند نامعقولانه ى “دوازدهم محرم” را از تاریخى كه حتى اشتباهاً نه براى درگذشت وى بلكه باز اشتباهاً براى زمان تولدش از جانب يار احمد رشيدى تبريزى در طربخانه اعلام شده بود قرض کنیم، آن هم براى ستاره شناس و تقويم نگار نابغه اى كه عمر خيام بود. خيام سزاوار بهتر از اين است.
“یافته های جديد می تواند فرصت تعیین تاریخ قابل اعتمادى مبتنى بر متن براى تاریخ درگذشت وی فراهم کند، تاریخی که “دايره ى آمدن و رفتن” زندگی او را با درگذشت وى در روز تولدش مى بندد. تاریخ درگذشت وی به شرح زیر است: ١٠ ژوئن ١١٢٣ میلادی (گريگورى) در گذار از نيمه شب ١٩ خرداد به سحرگاهان ٢٠ خرداد ٥٠٢ هجرى شمسى.
“اكنون ديگر دری مهم و جديد برای مطالعات خیامی برای درک زندگی و آثار عمر خیام باز شده است. به نظرم این کشف مسلماً هر آنچه از هنگام تولد خیام در هزاره ى گذشته درباره او خوانده و می دانیم دگرگون خواهد ساخت و اطلاعات جدیدی در مورد او به ارمغان خواهد آورد، شامل همه ى حقایقی كه وى می خواست آشكار يا نهان از طريق آثار فشرده اش براى بشريت به يادگار گذارد. ما اکنون در مطالعات خیامی وارد سرزمينى کاملاً جدید و نامكشوفه شده ایم.” — از متن كتاب
درباره ى مجموعه ى راز عمر خيام و دومين کتاب آن: هزاره خيامى
راز عمر خیام: پيام شناسىِ رباعیات در انديشه جامعه شناختى ذره-موجى (Omar Khayyam’s Secret: Hermeneutics of the Robaiyat in Quantum Sociological Imagination) مجموعه ايست دوازده جلدى به زبان انگليسى که عنوان دومين كتاب آن هزاره خيامى: گزارش كشف تاريخ واقعى تولد و درگذشت عمر خيام (١١٢٣-١٠٢١ ميلادى) Khayyami Millennium: Reporting the Discovery and the Reconfirmation of the True Dates of Birth and Passing of Omar Khayyam (AD 1021-1123)) مى باشد. هر کتاب به طور مستقل قابل مطالعه است، اگرچه به عنوان بخشی از کلِ مجموعه بهتر درک خواهد شد. اين مجموعه بدليل ابعاد پژوهش و گزارش آن و محدوديات زمانى نويسنده در آغاز به زبان انگليسى منتشر مى گردد. اميد است كه در اولين فرصت تدريجاً به زبان فارسى براى پارسى زبانان ترجمه شود.
كتاب دوم اين مجموعه همراه با كتاب اول آن تحت عنوان خيامى پژوهى نوين: ذره-موج سازىِ ساختارهاى نيوتنىِ انديشه جامعه شناختى سى. رايت ميلز براى روشى نوين در پيام شناسى (New Khayyami Studies: Quantumizing the Newtonian Structures of C. Wright Mills’s Sociological Imagination for A New Hermeneutic Method)، و كتاب سوم اين مجموعه تحت عنوان ستاره شناسى خیامی: چگونه طالع نويافته تاريخ واقعى تولد عمر خيام سرچشمه نام ادبى او را آشكار و تأليف رباعيات توسط او را مستقلاً تأييد مى كند (Khayyami Astronomy: How Omar Khayyam’s Newly Discovered True Birth Date Horoscope Reveals the Origins of His Pen Name and Independently Confirms His Authorship of the Robaiyat) همزمان انتشار مى يابند.
در مجموعه ى راز عمر خيام دكتر فراجامعه شناس (transdisciplinary sociologist) محمدحسين (بهروز) تمجيدى نتایج چندین دهه تحقیقات خود را درباره ى عمر خیام، اين مسلمان مرموز ایرانیِ قرون يازدهم و دوازدهم ميلادى (پنجم و ششم هجرى)، ستاره شناس، فیلسوف، ریاضی دان ، پزشک ، نویسنده، و شاعر از نیشابور که زندگی و آثارش هنوز در پسِ پرده ای از راز و رمز عمیق باقی مانده است، ارائه مى دهد. هدف تمجيدى یافتن پاسخ های قطعی برای بسیاری از معماهایی بوده است که هنوز خیام را در بر گرفته اند، به ویژه درباره ى وجود، ماهیت، و هدف رباعيات در زندگی و آثارش. دكتر بهروز تمجيدى برای پاسخ به سؤالات مطروحه با كاربرد روشى جدید در پيام شناسى (هرمنوتیک)، که ملهم است از آنچه وى آن را انديشه ى جامعه شناختی ذره-موجى (كوانتوم) می نامد، به جمع آوری و مطالعه تمام نوشته های فلسفى، دينى ، علمی و ادبی منسوب به خیام مى پردازد.
برای بررسی سؤالات مجموعه ى راز عمر خیام، دكتر تمجيدى ابتدا نياز داشت معمايی صد ساله را در علم حل کند، معمايى که وی در كتاب اخير خود با عنوان آزادسازی جامعه شناسی: از انديشه نیوتونی به ذره-موجى: جلد ١: حل معماى ذره-موج (Liberating Sociology: From Newtonian Toward Quantum Imagination: Volume 1: Unriddling the Quantum Enigma) (٢٠٢٠) حل آن را گزارش داد. وی بر بستر آن يافته در این مجموعه روشى نوين براى پيام شناسى (هرمنوتيك) برای تجزیه و تحلیل متون در انديشه ى جامعه شناختی ذره-موجى (کوانتوم) برای مطالعه همه آثار اصلى منسوب به عمر خیام به پیش می برد.
هدف دكتر تمجيدى در کتاب دوم مجموعه ى راز عمر خيام پى ريزىِ اساس مهمى براى پيشبرد اهداف مجموعه است و آن پاسخگويى به سؤالات تاكنون حل نشده پیرامون تاریخ تولد و درگذشت عمر خیام مى باشد. بدين منظور وى به بازنگرىِ انتقادی شیوه ای که طالع تولد عمر خیام (آن گونه که در تتمة صوان الحكمة اثر ظهیرالدین ابوالحسن بیهقی گزارش شده است) توسط سوامی گویندا تيرتها در كتابش شهد لطف: زندگی و آثار عمر خیام (١٩٤١) انجام گرفت مى پردازد. در اين بازبينىِ دقيق برای تعیین تاریخ تولد خیام، دكتر تمجيدى اشتباهاتى جدی و بى دقتى هايی مهم کشف می کند که مانع از رسیدن تيرتها (و از آن زمان، سایر محققانى كه کم و بیش نتایج او را مسلم دانسته اند) به تاریخى قابل اطمینان برای تولد خیام شد بطورى كه اشتباهاتش مطالعات خیامی را ده ها سال به سردرگمی در مورد زندگی و آثار خیام دچار ساخت.
دكتر تمجيدى سپس تلاش موفقيت آميز خود براى کشف تاریخ واقعی تولد خیام را برای نخستين بار در این کتاب مفصلاً شرح مى دهد، یافته ای که مطالعات خیامی قرن ها از آن محروم بود و مسلماً مى بايد انقلابی در خيامى پژوهى در دهه های آینده به ارمغان آورد.
تمجيدى سپس توجه خود را به تعیین قطعی تاریخ صحيح درگذشت عمر خیام معطوف می کند. با انجام تحلیلی عمیق و تودرتو از تتمة صوان الحكمة بیهقی، میزان الحکمة عبدالرحمن خازنی، چهار مقاله نظامی عروضی و طربخانه یار احمد رشیدی تبریزی، در ارتباط با ساير متون، وى موفق می شود نه تنها سال ، فصل ، ماه، و روز، بلکه حتی محتمل ترین زمان روز درگذشت خيام را تعيين كند، با روشی قابل اعتماد و مبتنى بر متن بطورى كه بر اساس آن مى توان با اطمينان گفت عمر خيام، اين ریاضی دان، شاعر، ستاره شناس و اصلاح کننده تقویم اعجوبه ايران و جهان صد و دو سال خورشیدی عمر كرد و در آستانه سالگرد تولدش “دايره ى آمدن و رفتنش” را بست.
شگفت اين است که این اکتشافاتِ بهنگام زمانی صورت مى گيرد که ما به اولین هزاره شمسی تاریخ واقعى تولد عمر خیام در ١٠ ژوئن ١٠٢١ ميلادى (گريگورى) برابر با ٢٠ خرداد ٤٠٠ هجرى شمسى، هنگام طلوع آفتاب نیشابور و به نهمین سده ى خورشيدى درگذشت وى در ١٠ ژوئن ١١٢٣ ميلادى (گريگورى)، برابر با ٢٠ خرداد ٥٠٢ هجرى شمسى، نزدیک می شویم.
فاصله زمانى هزاره تولد عمر خيام از ٢٠ خرداد ١٤٠٠ تا نهمین سده ى درگذشت وى در ٢٠ خرداد ١٤٠٢ امكان دو سال بزرگداشت سزاوار او را براى ايران و جهان فراهم مى آورد.
درباره ى پژوهشگر و نويسنده
دكتر محمدحسين (بهروز) تمجيدى مدیر بنیانگذار اكسير: مرکز عمر خیام براى پژوهش يكپارچه در آرمانشهر، عرفان و علم (عرفانشهرسازى) (OKCIR: Omar Khayyam Center for Integrative Research in Utopia, Mysticism, and Science (Utopystics)) مى باشد كه در سال ٢٠٠٢ (١٣٨١) در آمريكا تأسيس شد. وى همچنين ویراستار نشريه ى آن، انسان معمارى: گاهنامه جامعه شناسیِ خودآگاهى (Human Architecture: Journal of the Sociology of Self-Knowledge) (ISSN: 1540-5699) است که از سال ٢٠٠٢ به عنوان ساختارى براى پيشبرد تحقیقات، تدريس و انتشارات مستقل وی خدمت کرده است. دكتر تمجيدى دانشیار سابق جامعه شناسی در زمينه ى نظریه پردازى اجتماعی در دانشگاه ماساچوست در بوستون (UMass Boston) است و در دانشگاههاى ايالتى نيويورك در بينگهمتون (SUNY-Binghamton) و اونيانتا (SUNY-Oneonta) نيز تدریس جامعه شناسی نموده است. دكتر تمجيدى در سال ٢٠١٣ (١٣٩٢) خود را از سِمَت ارتقاء يافته ى دانشيارى خويش در دانشگاه ماساچوست در بوستون پيش از موعد بازنشسته كرد تا همّ خود را متوجه امر مهم و عاجل خيام پژوهى نمايد.
علاوه بر پژوهشِ در حال گزارش در مجموعه ى راز عمر خیام: پيام شناسىِ رباعیات در انديشه جامعه شناختی ذره-موجى (Omar Khayyam’s Secret: Hermeneutics of the Robaiyat in Quantum Sociological Imagination)، تمجيدى پیش از این نویسنده ى سه کتاب به زبان انگليسى به شرح زير بوده است: آزادسازی جامعه شناسی: از انديشه نیوتنی به ذره-موجى: جلد ١: حل معمای ذره-موج (Liberating Sociology: From Newtonian Toward Quantum Imaginations: Volume 1: Unriddling the Quantum Enigma) (Okcir Press)، پيشبرد آرمانشهرسازى: سه جزء و اشتباهات مارکسیسم (Advancing Utopistics: The Three Component Parts and Errors of Marxism) (Routledge) و گورجیف و خواب بندگى: یک مطالعه پيام شناختى (Gurdjieff and Hypnosis: A Hermeneutic Study) (Palgrave Macmillan). وى مقالات و فصول متعددى را که توسط همتایان ارزيابى شده منتشر کرده و بیش از سی شماره گاهنامه انسان معمارى را نيز تاكنون ویرایش نموده است.
بهروز تمجيدى مدارك دکترا و کارشناسی ارشد خود را در جامعه شناسی همراه با گواهی تحصیلات تکمیلی در مطالعات خاورمیانه از دانشگاه بینگهمتون (SUNY-Binghamton) در سال ٢٠٠٢ در آمريكا دريافت نمود. مدرك كارشناسى وى در رشته ى معماری از دانشگاه كاليفرنيا در بركلى (U. C. Berkeley) مى باشد كه وى آنرا در سال ١٩٨٢ ميلادى پس از مهاجرت دانشجويى به آمريكا در پايان يكسال تحصيلى در ايران در سال پيش از انقلاب ١٣٥٧ به عنوان دانشجوی کارشناسی مهندسی عمران (راه و ساختمان) در دانشکده فنی دانشگاه تهران اخذ كرد.
حوزه هاى مورد علاقه علمی و عملی دكتر تمجيدى در نظريه پردازى كاربردى اجتماعى، جامعه شناسی خودآگاهى (sociology of self-knowledge)، انسان معمارى (human architecture) و عرفانشهرسازى (utopystics) است – سه زمینه جديد پژوهش و تدريس که وی حين مطالعات دکتراى خود ايجاد كرد و از آن به بعد آنها را به عنوان حوزه هايى تودرتو براى تحقیقات نظری، روش شناختی و کاربردی در آنچه كلاً اكنون انديشه ى جامعه شناختی ذره-موجى می نامد در نظر گرفته است. پژوهش، تدريس و انتشارات وى ملهم از نياز وى به درک چگونگی تبديل ساختارهای اجتماعى جهان-تاريخ و خويشتن فرد به يكديگر بوده اند. این تحقیق خود نتیجه ى علاقه ى دیرینه وی به درک علل ريشه اى شکستِ جنبشهای آرمانشهرى، عرفانی و علمی جهان در ایجاد یک جامعه جهانی عادلانه بوده است.
در حين دوره تحصیلات کارشناسی خود دردانشگاه بركلى بود كه در گفتگو با استاد راهنمايش هنرمندِ نقاش و طراحِ معمارى جسی رایچك (٢٠٠٥-١٩١٦) مفهوم “انسان معمارى” در انديشه ى بهروز تولد يافت. در طول تحصیلات عالى و تکمیلی خود در دانشگاه بينگهمتون (SUNY-Binghamton) وی در زمینه آشنايى با روش، نظريه، و مطالعات جهان-سيستم ها مديون استادان راهنمايش ترنس ک. هاپکینز (١٩٩٧-١٩٢٨) و امانوئل والرستین (٢٠١٩-١٩٣٠) مى باشد. وى همچنین در زمينه ى روش دیالکتیک و جامعه شناسى فضا از راهنمايى استادان ديل توميچ و آنتونی دی. کینگ بهره مند شد – در بطن دانشكده اى خودگردان، فرارشته اى، و انعطاف پذیر در جامعه شناسی که توسط تى. ک. هاپکینز خلاقانه تاسیس شده بود.
درباره ى اكسير يا پژوهشكده ى عمر خيام:
OKCIR: Omar Khayyam Center for Integrative Research in Utopia, Mysticism and Science (Utopystics)
اكسير: مرکز عمر خیام براى پژوهش یکپارچه در آرمانشهر، عرفان و علم (عرفانشهرسازى) (تأسيس در ٢٠٠٢، يا ١٣٨١) (مختصراً «پژوهشكده خيام») ابتکار مستقلى است تحقيقاتى، آموزشى، و انتشاراتی که به کاوشى همزمان جهان-تاريخ و خويشتن شناسانه در تلاش انسان برای ايجاد جامعه جهانی عادلانه مى پردازد.
از آنجا که جنبش های آرمانشهرى، عرفانی و علمیِ جهان منابع اصلی الهام ، دانش و/ یا تمرین در این زمینه بوده اند، اكسير قصد دارد نقص ها و سهم های این سنت های تاریخی جهان را به طور سازنده و انتقادی بررسی کند تا به روشنی درک شود چرا ايشان نتوانسته اند جامعه ى خوب را در طى قرون به وجود آورند، و چگونه هر يك می توانند به طور یکپارچه به تحقق این هدف يارى رسانند.
هدف پژوهشكده ى خيام پرورش ساختارهای جدید مفهومی (روش شناختی، نظری، تاریخی)، عملی، آموزشی، الهام بخش، و انتشاراتى در دانش است چنان كه به موجب آن فرد بتواند به طور بنیادی درک و تعیین کند چگونه جهان-تاريخ و خويشتن هايش یکدیگر را مى سازند.
اكسير تمرینات خلاقانه در آزادسازیِ جامعه شناسی و جایگزین هاى چندانديشانه ى تولید و انتشار دانش در فضای مجازی جهانی را ترویج می کند. به عنوان یک مرکز پژوهشىِ مجازی، انتشارات آن بخشی بصورت مجازى در کتابخانه نرم افزارى آن موجودند، و بخشی از طریق اشتراک و مراجعه به مخازن علمی ساير كتابخانه هاى دانشگاه هاى حاوى انتشارات آن قابل دسترس مى باشند. در ديگر موارد انتشارات مجازى و چاپى آن از طریق كتابفروشى مجازى اكسير و سایر توزیع کنندگان مجازى در سراسر جهان قابل خريدارى مى باشند.
“مجموعه طیبه در پژوهش و ترجمه شرق و غرب” (Tayyebeh Series in East-West Research and Translation) (از ٢٠١٤) و “خانه نشر احد” (Ahead Publishing House) (نام ديگر: نشر اكسير، Okcir Press، تأسيس در سال ١٩٩١) به ترتیب يادمان هايى هستند از طیبه تمجیدی (١٣٩٩-١٣٠٦) و محمد (احد) تمجیدی (١٣٨٦-١٣٠٨)، مادر و پدرى فداكار كه عشق و زحماتشان زندگی و آثار محمدحسين (بهروز) تمجيدى بنیانگذار اكسير را ممکن ساخت.
مشخصات و سفارش كتاب
Omar Khayyam’s Secret: Hermeneutics of the Robaiyat in Quantum Sociological Imagination: Book 2: Reporting the Discovery of the True Dates of Birth and Passing of Omar Khayyam (AD 1021 -1123)
[راز عمر خیام: پيام شناسىِ رباعیات در انديشه جامعه شناختی ذره-موجى: کتاب ٢: گزارش كشف تاريخ واقعى تولد و درگذشت عمر خيام (١١٢٣-١٠٢١ ميلادى)]
Tayyebeh Series in East-West Translation. Human Architecture: Journal of the Sociology of Self-Knowledge (monograph series), XV, 2021.
مجموعه طيبه در پژوهش و ترجمه شرق وغرب. انسان معمارى: گاهنامه جامعه شناسى خودآگاهى (مجموعه تك نوشته ها)، دوره ١٥، سال ٢٠٢١.
Belmont, MA: Okcir Press. First Edition: June 1, 2021 (Khordad 11, 1400 SH)
بلمانت، ماساچوست: نشر اكسير (چاپى از خانه نشر احد). چاپ اول: ١ ژوئن ٢٠٢١ (١١ خرداد ١٤٠٠)
332 pages, 6×9 inches, includes references, figures, bibliography, and index.
٣٣٢ صفحه، ٦ در ٩ اینچ، شامل منابع ، تصاویر ، کتابشناسی و فهرست
LCCN: 2021906827 :شماره کنترل کتابخانه کنگره
ISBN-13: 9781640980068 (سخت جلد با پوشش نازك، كاغذ مناسب آرشيو)
ISBN-13: 9781640980075 (نرم جلد، كاغذ مناسب آرشيو)
ISBN-13: 9781640980082 (کتاب الکترونیکی ePub)
ISBN-13: 9781640980099 (کتاب الکترونیکی PDF)
CITATION
Tamdgidi, Mohammad H. 2021. Omar Khayyam’s Secret: Hermeneutics of the Robaiyat in Quantum Sociological Imagination: Book 2: Reporting the Discovery of the True Dates of Birth and Passing of Omar Khayyam (AD 1021 -1123). (Human Architecture: Journal of the Sociology of Self-Knowledge, XV, 2021.). Belmont, MA: Okcir Press.
تمجيدى، محمدحسين (بهروز). ٢٠٢١ (١٤٠٠ ﻫ ش). راز عمر خيام: پيام شناسى رباعيات در انديشه جامعه شناختى ذره-موجى. کتاب ٢: گزارش كشف تاريخ واقعى تولد و درگذشت عمر خيام (١١٢٣-١٠٢١ ميلادى). (انسان معمارى: گاهنامه جامعه شناسى خودآگاهى، دوره ى ١٥، سال ٢٠٢١). بلمانت، ماساچوست: نشر اكسير.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اين كتاب، از جمله فهرست مطالب آن و نحوه سفارش آن از نشر اكسير به اینجا مراجعه کنید.
خبر مطبوعاتى: تاريخ واقعى تولد و درگذشت عمر خیام كشف شد، هزاره اش قريب الوقوع: ٢٠ خرداد ١٤٠٠
News Release – Omar Khayyam’s True Birth & Death Dates Discovered, His Millennium is Imminent